Matura Polski

Matura z języka polskiego jest jednym z najważniejszych egzaminów w polskim systemie edukacyjnym. Dla wielu uczniów stanowi kulminację ich dotychczasowej nauki i decyduje o przyszłych możliwościach akademickich i zawodowych. W tym artykule przyjrzymy się strukturze egzaminu maturalnego z języka polskiego, jego znaczeniu, oraz przedstawimy praktyczne porady dotyczące przygotowań.

Matura z języka polskiego składa się z dwóch głównych części: pisemnej i ustnej. Każda z tych części ma swoją specyfikę i wymaga różnych umiejętności.

1. Część Pisemna

Część pisemna matury z języka polskiego jest podzielona na dwie części: egzamin na poziomie podstawowym i rozszerzonym.

Poziom podstawowy:

• Czytanie ze zrozumieniem: Uczniowie analizują tekst literacki lub publicystyczny i odpowiadają na pytania dotyczące jego treści, struktury oraz kontekstu.
• Wypracowanie: Uczniowie piszą wypracowanie na jeden z dwóch podanych tematów. Tematy te dotyczą zazwyczaj interpretacji tekstów literackich, porównania utworów lub analizy problemów społecznych i kulturowych.

Poziom rozszerzony:

• Analiza tekstu: Zadania są bardziej skomplikowane i wymagają głębszej analizy tekstów literackich oraz umiejętności krytycznego myślenia.
• Rozprawka lub esej: Uczniowie muszą napisać bardziej rozbudowane wypracowanie, często wymagające znajomości literatury, filozofii oraz umiejętności argumentacyjnych.

2. Część Ustna

Część ustna egzaminu maturalnego z języka polskiego polega na wygłoszeniu wypowiedzi na wylosowany temat oraz odpowiedzi na pytania egzaminatorów. Egzamin ustny sprawdza umiejętność formułowania myśli, argumentowania oraz poprawnej i płynnej wypowiedzi.

Matura z języka polskiego ma ogromne znaczenie w życiu ucznia z kilku powodów:

• Obowiązkowy egzamin: Matura z języka polskiego jest egzaminem obowiązkowym dla wszystkich uczniów kończących szkołę średnią w Polsce.
• Przepustka na studia: Wyniki z matury z języka polskiego są brane pod uwagę przy rekrutacji na większość kierunków studiów na polskich uczelniach wyższych.
• Rozwój kompetencji językowych: Przygotowanie do matury rozwija kluczowe umiejętności językowe, takie jak czytanie ze zrozumieniem, analiza tekstów, pisanie oraz mówienie.
• Kształtowanie myślenia krytycznego: Egzamin maturalny wymaga od uczniów umiejętności krytycznego myślenia, analizy i syntezy informacji, co jest niezbędne w dalszej edukacji i pracy zawodowej.

Przygotowanie do matury z języka polskiego wymaga systematyczności, wytrwałości oraz odpowiednich strategii nauki. Oto kilka praktycznych wskazówek, które pomogą uczniom w efektywnym przygotowaniu się do egzaminu:

1. Powtórzenie Lektur Obowiązkowych

Znajomość lektur obowiązkowych jest kluczowa. Uczniowie powinni:

• Przeczytać ponownie lektury: Przypomnieć sobie treść, motywy, postacie i konteksty historyczne.
• Tworzyć notatki: Zapisuj najważniejsze informacje, które mogą być przydatne podczas egzaminu.
• Analizować fragmenty: Skup się na analizie ważnych fragmentów tekstów, które często pojawiają się na egzaminach.

2. Praktyka Pisania Wypracowań

Pisanie wypracowań to umiejętność, którą można wyćwiczyć:

• Regularne ćwiczenia: Pisanie rozprawek, esejów i analiz literackich.
• Korzystanie z arkuszy egzaminacyjnych: Praca na zadaniach z poprzednich lat pomaga zrozumieć, czego można się spodziewać.
• Otrzymywanie opinii: Proś nauczycieli lub korepetytorów o sprawdzanie i komentowanie Twoich prac.

3. Rozwiązywanie Zadań Egzaminacyjnych

Regularne rozwiązywanie zadań pomaga oswoić się z formatem egzaminu:

• Zadania z czytania ze zrozumieniem: Ćwiczenie na różnych tekstach literackich i publicystycznych.
• Ćwiczenia z gramatyki i ortografii: Powtarzanie reguł i rozwiązywanie testów.

4. Korepetycje

Korepetycje mogą być bardzo pomocne:

• Indywidualne podejście: Korepetytor dostosuje program nauki do Twoich potrzeb.
• Dodatkowe materiały: Korepetytor może udostępnić dodatkowe materiały edukacyjne.

5. Przygotowanie do Części Ustnej

Ćwiczenie mówienia jest kluczowe:

• Wygłaszanie wypowiedzi: Regularnie ćwicz wygłaszanie krótkich prezentacji.
• Tworzenie konspektów: Przygotowuj konspekty na różne tematy.

Symulacje egzaminu: Przeprowadzaj symulacje egzaminu z kolegami lub nauczycielem.

Korepetycje online zyskują na popularności jako efektywna i wygodna forma nauki, zwłaszcza w kontekście przygotowań do matury. Oferują one liczne korzyści, które mogą znacząco poprawić wyniki uczniów. Oto kilka kluczowych powodów, dlaczego korepetycje online są doskonałym wyborem dla maturzystów:

1. Elastyczność i Dostępność

Elastyczne Godziny Nauki: Korepetycje online umożliwiają dostosowanie godzin zajęć do indywidualnego planu ucznia. Dzięki temu można uczyć się w dogodnym czasie, co jest szczególnie ważne dla uczniów mających napięty grafik szkolny i pozaszkolny.

Brak Ograniczeń Geograficznych: Niezależnie od miejsca zamieszkania, uczniowie mają dostęp do najlepszych nauczycieli i specjalistów z całego kraju, a nawet świata. To szczególnie korzystne dla uczniów z małych miejscowości, gdzie dostęp do wykwalifikowanych korepetytorów może być ograniczony.

2. Komfort i Oszczędność Czasu

Nauka w Domu: Uczniowie mogą uczyć się w komfortowym i znanym sobie środowisku, co sprzyja lepszej koncentracji i przyswajaniu wiedzy. Brak konieczności dojazdu na zajęcia pozwala zaoszczędzić czas, który można wykorzystać na dodatkową naukę lub odpoczynek.

Indywidualne Podejście: Korepetycje online pozwalają na indywidualne podejście do ucznia. Nauczyciel może dostosować tempo i sposób nauczania do potrzeb i poziomu ucznia, co zwiększa efektywność nauki.

3. Nowoczesne Narzędzia Edukacyjne

Interaktywne Materiały: Platformy do nauki online oferują dostęp do nowoczesnych narzędzi edukacyjnych, takich jak interaktywne ćwiczenia, prezentacje multimedialne, quizy i symulacje egzaminów. Umożliwiają one bardziej angażującą i efektywną naukę.

Nagrania Lekcji: Możliwość nagrywania zajęć pozwala uczniom na powtórzenie materiału w dowolnym momencie. To szczególnie przydatne w przypadku trudnych tematów, które wymagają dodatkowego omówienia.

4. Spersonalizowany Program Nauki

Dostosowanie Materiałów: Korepetytorzy online mogą dostosować materiały edukacyjne do indywidualnych potrzeb ucznia. To oznacza, że można skupić się na konkretnych obszarach, które sprawiają uczniowi trudność, co jest trudniejsze do osiągnięcia w tradycyjnych, dużych grupach szkolnych.

Szybka Reakcja na Postępy: Korepetytorzy mogą na bieżąco monitorować postępy ucznia i wprowadzać niezbędne zmiany w planie nauki, co zapewnia ciągłe dostosowywanie programu do aktualnych potrzeb ucznia.

5. Motywacja i Samodzielność

Rozwój Samodyscypliny: Korepetycje online często wymagają od uczniów większej samodyscypliny i umiejętności zarządzania czasem. To rozwija samodzielność i odpowiedzialność za własną naukę, co jest niezbędne nie tylko podczas przygotowań do matury, ale także w dalszym życiu akademickim i zawodowym.

Personalizowane Wsparcie: Korepetytorzy online mogą zapewnić stałe wsparcie i motywację, co jest kluczowe w długotrwałym procesie przygotowań do matury. Dzięki regularnym spotkaniom i dostosowanym zadaniom uczniowie mogą utrzymać wysoki poziom zaangażowania.

6. Ekonomiczne Korzyści

Redukcja Kosztów: Korepetycje online mogą być bardziej ekonomiczne niż tradycyjne lekcje, zwłaszcza biorąc pod uwagę brak kosztów związanych z dojazdem. Dodatkowo, dostęp do nauczycieli z różnych regionów, gdzie stawki mogą być niższe, pozwala na oszczędności finansowe.

Dostęp do Darmowych Zasobów: Internet oferuje ogromną ilość darmowych materiałów edukacyjnych, które mogą uzupełniać korepetycje online. Uczniowie mogą korzystać z e-booków, artykułów, ćwiczeń online oraz forów edukacyjnych.

7. Adaptacja do Zmieniających się Warunków

Bezpieczeństwo: W czasach pandemii i innych sytuacji kryzysowych korepetycje online zapewniają ciągłość nauki bez ryzyka dla zdrowia. To bezpieczna forma edukacji, która eliminuje potrzebę bezpośredniego kontaktu.

Szybka Adaptacja: Korepetycje online są łatwe do zorganizowania i adaptacji do zmieniających się warunków. Niezależnie od sytuacji, uczniowie mogą kontynuować naukę bez przerw.

Koniecznie sprawdź korepetycje z innych przedmiotów, które oferujemy:

• Korepetycje online
• Korepetycje Fizyka
• Korepetycje Angielski
• Korepetycje Polski
• Korepetycje Biologia
• Korepetycje Chemia
• Korepetycje Hiszpański
• Korepetycje Włoski
• Korepetycje Francuski
• Korepetycje Niemiecki
• Korepetycje Geografia
• Korepetycje Historia
• Korepetycje Wiedza o społeczeństwie (WOS)
• Korepetycje Informatyka

Matura z języka polskiego jest obowiązkowym egzaminem dla wszystkich uczniów kończących szkołę średnią w Polsce. Zdawalność tego egzaminu oraz ogólne statystyki dotyczące liczby przystępujących uczniów i wyników są regularnie publikowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną (CKE). Oto najważniejsze dane dotyczące matury z języka polskiego z ostatnich lat.

Zdawalność Matury

Zdawalność matury z języka polskiego na poziomie podstawowym utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie. W ostatnich latach średnia zdawalność wynosiła około 95%. Jest to jeden z najwyższych wskaźników zdawalności wśród wszystkich przedmiotów maturalnych, co wskazuje na dobrą znajomość języka ojczystego przez uczniów.

Przykładowe Dane z Ostatnich Lat:

• Rok 2021: Zdawalność matury z języka polskiego wyniosła 95%.
• Rok 2022: Zdawalność matury z języka polskiego wyniosła 96%.
• Rok 2023: Zdawalność matury z języka polskiego wyniosła 94%.

Liczba Przystępujących Uczniów

Do egzaminu maturalnego z języka polskiego przystępuje corocznie ponad 250 tysięcy uczniów. Liczba ta obejmuje zarówno maturzystów kończących szkołę średnią w danym roku, jak i osoby poprawiające wyniki z lat ubiegłych.

Przykładowe Dane z Ostatnich Lat:

• Rok 2021: Do egzaminu przystąpiło około 272 tysięcy uczniów.
• Rok 2022: Do egzaminu przystąpiło około 273 tysięcy uczniów.
• Rok 2023: Do egzaminu przystąpiło około 271 tysięcy uczniów.

Liczba Uczniów, Którzy Nie Zdali Egzaminu

Mimo wysokiej zdawalności, pewien odsetek uczniów nie zdaje egzaminu z języka polskiego. W ostatnich latach około 4-6% uczniów nie uzyskuje wymaganej minimalnej liczby punktów, aby zdać egzamin na poziomie podstawowym.

Przykładowe Dane z Ostatnich Lat:

• Rok 2021: Egzaminu nie zdało około 5% uczniów.
• Rok 2022: Egzaminu nie zdało około 4% uczniów.
• Rok 2023: Egzaminu nie zdało około 6% uczniów.

Wyniki Egzaminu

Egzamin maturalny z języka polskiego składa się z części pisemnej oraz ustnej. Część pisemna obejmuje analizę tekstu, wypracowanie oraz zadania zamknięte i otwarte. Wyniki uczniów z części pisemnej często są wyższe niż z części ustnej, co może wynikać z większego stresu związanego z publicznym wystąpieniem.

Przykładowe Średnie Wyniki:

• Część pisemna (poziom podstawowy): Średnia wyników wynosi około 60-70%.

Część ustna: Średnia wyników wynosi około 55-65%.

Matura z języka polskiego jest jednym z egzaminów, które najlepiej odzwierciedlają poziom wykształcenia humanistycznego uczniów. Statystyki pokazują, że większość uczniów dobrze radzi sobie z analizą tekstów literackich i pisaniem wypracowań. Egzamin sprawdza nie tylko znajomość literatury, ale także umiejętność krytycznego myślenia, analizy i argumentacji.

Matura z języka polskiego jest kluczowym egzaminem dla wszystkich uczniów kończących szkołę średnią w Polsce. Egzamin ten jest dobrze zorganizowany i składa się z kilku części, które oceniają różne umiejętności językowe uczniów. Poniżej przedstawiam szczegółową strukturę arkusza egzaminacyjnego oraz liczbę zadań, z którymi maturzyści muszą się zmierzyć.

Egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie podstawowym składa się z dwóch głównych części: czytania ze zrozumieniem i wypracowania. Oto szczegółowy opis każdej z nich:

1. Czytanie ze Zrozumieniem

• Liczba zadań: Zazwyczaj od 10 do 15 zadań.
• Typy zadań: Zadania zamknięte (wielokrotnego wyboru, prawda/fałsz) oraz otwarte (krótkie odpowiedzi, rozwinięte odpowiedzi).
• Cel: Sprawdzenie umiejętności analizy i interpretacji tekstów literackich, publicystycznych lub naukowych.

W tej części uczniowie muszą przeczytać tekst i odpowiedzieć na pytania dotyczące jego treści, struktury, środków stylistycznych oraz kontekstu.

2. Wypracowanie

• Liczba tematów do wyboru: Zazwyczaj 2 tematy do wyboru.
• Forma: Rozprawka, esej lub analiza tekstu literackiego.
• Objętość: Minimum 250 słów.

W tej części uczniowie wybierają jeden temat i piszą wypracowanie, w którym muszą wykazać się umiejętnością tworzenia spójnej, logicznej i poprawnej językowo wypowiedzi na zadany temat. Tematy dotyczą często interpretacji dzieł literackich, analizy problemów społecznych lub kulturowych.

Egzamin na poziomie rozszerzonym jest bardziej wymagający i składa się z bardziej złożonych zadań. Składa się z dwóch głównych części:

1. Analiza Tekstu

• Liczba zadań: Od 5 do 10 zadań.
• Typy zadań: Zadania otwarte wymagające bardziej rozbudowanych odpowiedzi.
• Cel: Sprawdzenie umiejętności analizy tekstów literackich i nieliterackich, w tym interpretacji, analizy językowej oraz kontekstowej.

Uczniowie muszą przeczytać tekst i odpowiedzieć na pytania, które wymagają głębszej analizy i interpretacji. Mogą to być pytania dotyczące środków stylistycznych, struktury tekstu, kontekstu historycznego lub kulturowego.

2. Wypracowanie

• Liczba tematów do wyboru: Zazwyczaj 2 tematy do wyboru.
• Forma: Rozprawka, esej, analiza porównawcza utworów literackich.
• Objętość: Minimum 400 słów.

Ta część egzaminu wymaga od uczniów napisania bardziej rozbudowanego wypracowania, w którym muszą wykazać się umiejętnością głębokiej analizy i argumentacji. Tematy są bardziej złożone i wymagają odwołania się do wiedzy literackiej, historycznej oraz krytycznej.

Egzamin ustny z języka polskiego jest również ważnym elementem matury. Składa się z:

1. Wylosowanie Tematu

• Liczba tematów: Uczeń losuje jeden temat z zestawu przygotowanego przez komisję.
• Typy tematów: Tematy mogą dotyczyć analizy literackiej, interpretacji tekstu, problemów społecznych lub kulturowych.

2. Przygotowanie Wypowiedzi

• Czas na przygotowanie: Około 15 minut.
• Cel: Przygotowanie krótkiej prezentacji na wylosowany temat.

3. Prezentacja i Odpowiedzi na Pytania

• Czas trwania prezentacji: Około 10 minut.
• Pytania egzaminatorów: Po prezentacji uczniowie odpowiadają na pytania komisji dotyczące prezentowanego tematu.

Egzamin maturalny z języka polskiego to wyzwanie, które wymaga nie tylko solidnej wiedzy, ale także umiejętności zarządzania czasem i efektywnej pracy pod presją. Odpowiednia taktyka podczas egzaminu może znacząco poprawić wyniki. Oto kilka sprawdzonych strategii, które pomogą Ci optymalnie wykorzystać czas i skutecznie podejść do każdego zadania.

Przed Egzaminem

1. Przygotowanie Mentalne i Fizyczne

• Wysypiaj się: Dobrze przespana noc przed egzaminem jest kluczowa dla koncentracji i efektywności.
• Zdrowa dieta: Zjedz zdrowe śniadanie, które zapewni Ci energię na kilka godzin.
• Relaks: Unikaj stresu na dzień przed egzaminem. Krótkie ćwiczenia relaksacyjne lub medytacja mogą pomóc.

2. Organizacja Materiałów

• Sprawdź harmonogram: Upewnij się, że znasz dokładny czas i miejsce egzaminu.
• Przygotuj niezbędne materiały: Długopisy, ołówki, dowód tożsamości, woda itp.

Podczas Egzaminu Pisemnego

1. Zapoznanie się z Arkuszem

• Przeczytaj cały arkusz: Na początku poświęć kilka minut na przegląd całego arkusza egzaminacyjnego. Zidentyfikuj zadania, które wydają się łatwiejsze i te, które mogą wymagać więcej czasu.

2. Zarządzanie Czasem

• Podział czasu: Opracuj plan podziału czasu na poszczególne części egzaminu. Na przykład, jeśli masz 170 minut na cały egzamin:
  • Czytanie ze zrozumieniem: 60 minut
  • Wypracowanie: 100 minut
  • Rezerwa czasowa: 10 minut

3. Rozwiązanie Zadań z Czytania ze Zrozumieniem

• Najpierw łatwiejsze zadania: Zacznij od zadań, które wydają się najprostsze i najszybsze do rozwiązania. To pozwoli Ci zbudować pewność siebie.
• Czytanie tekstu: Przeczytaj tekst uważnie, podkreślając kluczowe fragmenty. Może to pomóc w szybkim odnalezieniu odpowiedzi na pytania.
• Odpowiedzi na pytania: Staraj się odpowiadać precyzyjnie i na temat. Unikaj zbędnych szczegółów.

4. Pisanie Wypracowania

• Wybór tematu: Wybierz temat, który najlepiej odpowiada Twojej wiedzy i umiejętnościom.
• Plan wypracowania: Przeznacz kilka minut na zaplanowanie struktury wypracowania. Zarysuj wstęp, rozwinięcie i zakończenie.
• Pisanie: Pisz zwięźle i na temat. Staraj się unikać dygresji. Pamiętaj o odpowiedniej formie i stylu.
• Korekta: Po napisaniu wypracowania, przeczytaj je jeszcze raz. Sprawdź poprawność ortograficzną, gramatyczną i stylistyczną. Jeśli masz czas, popraw błędy.

Podczas Egzaminu Ustnego

1. Przygotowanie do Tematu

• Notatki: Po wylosowaniu tematu, szybko sporządź notatki i zarys wypowiedzi. Podkreśl najważniejsze punkty, które chcesz poruszyć.
• Struktura wypowiedzi: Upewnij się, że Twoja wypowiedź ma wyraźny wstęp, rozwinięcie i zakończenie.

2. Wygłoszenie Wypowiedzi

• Pewność siebie: Mów spokojnie i wyraźnie. Staraj się utrzymywać kontakt wzrokowy z egzaminatorami.
• Klarowność: Unikaj zbyt skomplikowanych zdań i dygresji. Skup się na klarownym przekazaniu swoich myśli.
• Czas: Monitoruj czas, aby upewnić się, że zmieścisz się w przewidzianych ramach czasowych.

Dodatkowe Wskazówki

• Ćwicz z zegarem: Przed egzaminem rób próbne testy na czas, aby lepiej zrozumieć, jak długo zajmuje Ci rozwiązywanie różnych typów zadań.
• Techniki relaksacyjne: Jeśli poczujesz się zestresowany podczas egzaminu, zastosuj krótkie techniki relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie.

Efektywne zarządzanie czasem i odpowiednia taktyka to klucz do sukcesu na maturze z języka polskiego. Przed egzaminem warto zadbać o zdrowie fizyczne i psychiczne, dobrze zorganizować swoje materiały oraz znać harmonogram egzaminu. Podczas samego egzaminu kluczowe jest szybkie przeglądanie arkusza, skuteczne zarządzanie czasem i skupienie się na zadaniach. Dzięki tym strategiom będziesz w stanie maksymalnie wykorzystać swój potencjał i osiągnąć jak najlepsze wyniki.

Podstawa programowa do matury z języka polskiego określa cele, treści kształcenia oraz umiejętności, które uczniowie powinni opanować do momentu ukończenia szkoły średniej. Jest to kluczowy dokument, który kieruje nauczaniem języka polskiego i stanowi fundament przygotowania do egzaminu maturalnego. Poniżej przedstawiam najważniejsze elementy podstawy programowej dla matury z języka polskiego.

Cele Kształcenia

Celem nauczania języka polskiego jest:

1. Rozwijanie kompetencji komunikacyjnych: Uczniowie powinni umieć poprawnie i skutecznie posługiwać się językiem polskim w mowie i piśmie.
2. Kształtowanie umiejętności analizy i interpretacji tekstów literackich i nieliterackich: Uczniowie powinni umieć analizować, interpretować i oceniać różnorodne teksty kultury.
3. Kształtowanie umiejętności tworzenia wypowiedzi pisemnych: Uczniowie powinni umieć tworzyć różnorodne formy wypowiedzi pisemnych, takie jak wypracowania, eseje, rozprawki, analizy literackie.
4. Rozwijanie wiedzy o literaturze i kulturze: Uczniowie powinni znać najważniejsze dzieła literatury polskiej i światowej oraz rozumieć ich kontekst kulturowy i historyczny.
5. Kształtowanie postaw obywatelskich i etycznych: Nauczanie języka polskiego ma na celu rozwijanie postaw obywatelskich, etycznych i społecznych.

Treści Kształcenia

Podstawa programowa określa szczegółowe treści, które powinny być realizowane w trakcie nauki języka polskiego. Oto najważniejsze z nich:

Literatura

• Epoki literackie: Uczniowie powinni znać i rozumieć główne epoki literackie, takie jak średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura współczesna.
• Analiza i interpretacja dzieł literackich: Uczniowie powinni umieć analizować i interpretować najważniejsze dzieła literatury polskiej i światowej, w tym utwory poetyckie, prozatorskie i dramatyczne.
• Znajomość lektur obowiązkowych: Uczniowie powinni znać i rozumieć treść oraz kontekst lektur obowiązkowych, które są określone przez Ministerstwo Edukacji.

Język

• Ortografia i interpunkcja: Uczniowie powinni opanować zasady ortografii i interpunkcji języka polskiego.
• Gramatyka i składnia: Uczniowie powinni znać zasady gramatyki i składni języka polskiego oraz umieć je stosować w praktyce.
• Funkcje i środki stylistyczne: Uczniowie powinni umieć rozpoznawać i stosować różne środki stylistyczne oraz rozumieć ich funkcje w tekście.

Kultura i Media

• Analiza tekstów kultury: Uczniowie powinni umieć analizować różnorodne teksty kultury, takie jak filmy, obrazy, spektakle teatralne, programy telewizyjne.
• Świadomość kulturowa: Uczniowie powinni rozwijać świadomość kulturową, rozumieć zjawiska kulturowe oraz umieć odnosić się do nich krytycznie.

Podstawa programowa do matury z języka polskiego kładzie nacisk na rozwijanie następujących umiejętności:

• Czytanie ze zrozumieniem: Uczniowie powinni umieć czytać ze zrozumieniem teksty literackie i nieliterackie, analizować je oraz interpretować.
• Pisanie wypracowań: Uczniowie powinni umieć pisać różnorodne formy wypowiedzi pisemnych, takie jak wypracowania, eseje, rozprawki, analizy literackie, z zachowaniem odpowiedniej struktury i stylu.
• Wypowiedzi ustne: Uczniowie powinni umieć formułować i wygłaszać spójne, logiczne i poprawne językowo wypowiedzi ustne na zadany temat.
• Analiza i interpretacja tekstów: Uczniowie powinni umieć analizować i interpretować teksty literackie, identyfikować środki stylistyczne oraz rozumieć kontekst kulturowy i historyczny.

Podstawa programowa do matury z języka polskiego określa listę lektur obowiązkowych, które uczniowie muszą przeczytać i znać, aby skutecznie przygotować się do egzaminu. Lista ta obejmuje zarówno dzieła literatury polskiej, jak i światowej, które są kluczowe dla rozwoju kompetencji literackich i kulturowych uczniów. Poniżej przedstawiam aktualną listę lektur obowiązkowych, które maturzyści powinni znać.

Literatura Starożytna i Średniowieczna

1. Homer – „Iliada” (fragmenty)
2. Biblia – wybrane fragmenty, w tym stworzenie świata, Księga Rodzaju, Apokalipsa św. Jana
3. Sofokles – „Antygona”
4. **Bogurodzica”

Renesans

1. Jan Kochanowski – wybrane pieśni i treny, „Odprawa posłów greckich”
2. Mikołaj Rej – wybrane utwory, np. fragmenty „Żywota człowieka poczciwego”

Barok

1. Mikołaj Sęp Szarzyński – wybrane sonety
2. Jan Andrzej Morsztyn – wybrane wiersze
3. Wacław Potocki – wybrane utwory

Oświecenie

1. Ignacy Krasicki – wybrane bajki i satyry
2. Julian Ursyn Niemcewicz – „Powrót posła”

Romantyzm

1. Adam Mickiewicz – „Dziady cz. III”, wybrane „Sonety krymskie”, „Pan Tadeusz”
2. Juliusz Słowacki – „Kordian”
3. Zygmunt Krasiński – „Nie-Boska komedia”
4. Cyprian Kamil Norwid – wybrane wiersze, „Bema pamięci żałobny rapsod”

Pozytywizm

1. Bolesław Prus – „Lalka”
2. Eliza Orzeszkowa – wybrane utwory, np. „Nad Niemnem” (fragmenty)
3. Henryk Sienkiewicz – „Potop” (fragmenty), „Quo Vadis”

Młoda Polska

1. Stanisław Wyspiański – „Wesele”
2. Stefan Żeromski – „Ludzie bezdomni”
3. Władysław Stanisław Reymont – „Chłopi” (tom I)

Dwudziestolecie Międzywojenne

1. Bruno Schulz – „Sklepy cynamonowe”
2. Zofia Nałkowska – „Granica”
3. Tadeusz Borowski – wybrane opowiadania, np. z cyklu „Pożegnanie z Marią”

Literatura Współczesna

1. Gustaw Herling-Grudziński – „Inny świat”
2. Albert Camus – „Dżuma”
3. Hanna Krall – „Zdążyć przed Panem Bogiem”
4. Stanisław Lem – wybrane utwory, np. „Solaris” (fragmenty)
5. Sławomir Mrożek – „Tango”

Poezja

1. Czesław Miłosz – wybrane wiersze
2. Zbigniew Herbert – wybrane wiersze
3. Wisława Szymborska – wybrane wiersze

Podstawa programowa zaleca również przeczytanie lektur uzupełniających, które mogą różnić się w zależności od szkoły i nauczyciela. Warto zwrócić uwagę na te teksty, ponieważ mogą one wzbogacić wiedzę i umiejętności analityczne ucznia.