Studia w Szwecji - koszty, wymagania, kierunki, opinie

Dla osób rozważających studia po angielsku bardzo dobrym wyborem będą studia w Szwecji, które mogą być doskonałą alternatywą dla zwykle częściej rozważanych kierunków – np. Danii czy Holandii. Skandynawski model nauczania oparty na mocno praktycznym podejściu do nauki oraz na współpracy uczelni z firmami z danych branż, wraz ze znakomitym zapleczem naukowym i socjalnym, umożliwiają komfortowe wejście na rynek pracy z odpowiednią wiedzą i dobrze rozwiniętymi umiejętnościami wymaganymi przez pracodawców. Znajomość szwedzkiego nie jest wymagana – większość Szwedów płynnie posługuje się językiem angielskim. A zatem: jak wyglądają studia w Szwecji? Jak dostać się na studia w Szwecji? Czy studia w Szwecji są płatne? Jakie kierunki tam znajdziemy?

Szwedzkie uczelnie oferują wiele kierunków po angielsku – przede wszystkim na studiach magisterskich, choć i na poziomie licencjatu ciekawych propozycji nie brakuje. Organizacja roku wygląda inaczej niż w Polsce – semestry podzielone są na mniejsze części (np. tzw. moduły), w ramach których realizujemy np. dwa obowiązkowe przedmioty. Po zakończeniu modułu rozpoczynamy następny, z nowymi przedmiotami – taki system pozwala bardziej skupić się nam na tych konkretnych przedmiotach, dzięki czemu do kolejnych modułów przystępujemy już z odpowiednią wiedzą. W programach studiów znajdziemy też zwykle wiele przedmiotów do wyboru, które uzupełniają te obowiązkowe – umożliwia nam to wybór indywidualnej ścieżki kształcenia zgodnej z naszymi preferencjami.

Rok akademicki w Szwecji trwa od końca sierpnia do początku czerwca. Studia w Szwecji można odbyć w trybie czteroletnim lub pięcioletnim – studia licencjackie trwają niemal zawsze trzy lata, magisterskie zaś mogą być roczne lub dwuletnie. Z czego wynika różnica? Zazwyczaj dwuletnie studia magisterskie nastawione są na dłuższą i bardziej kompleksową pracę naukową.

W Szwecji znajdziemy 39 uniwersytetów, z czego nieznaczna część to uczelnie prywatne. Prawdopodobnie najbardziej znane szwedzkie uczelnie to Uppsala University oraz Lund University – najstarsze uniwersytety w Skandynawii, założone odpowiednio w XV i XVII wieku. Ta wspaniała wielowiekowa tradycja idzie w parze z nowoczesnym podejściem do nauczania – studia w Szwecji oparte są przede wszystkim na pracy w grupach, projektach (czyli szeroko zakrojonej współpracy) oraz uczą krytycznego myślenia, tak ważnego w każdej dziedzinie zawodowej. Jednymi z najistotniejszych wartości w Szwecji są szeroki i równy dostęp do szkolnictwa wyższego, czego efektem jest kontynuowanie studiów i na późniejszych etapach życia (tzw. lifelong learning), a także równość na samych uczelniach – brak oficjalnej hierarchii między studentami a prowadzącymi zajęcia, czym charakteryzują się studia w Polsce.

Polscy maturzyści często zastanawiają się, czy możliwe jest dostanie się z polską maturą na studia w Szwecji. Polska jest krajem Unii Europejskiej, wobec czego nie ma najmniejszych problemów związanych z nostryfikacją dyplomów – prawo UE przewiduje wzajemną uznawalność kwalifikacji przez kraje unijne – studia w Szwecji dla Polaków są wobec tego możliwe na podstawie uzyskanego świadectwa ukończenia liceum (w połączeniu ze świadectwem dojrzałości) lub oczywiście matury w coraz bardziej popularnym systemie IB. Dla studentów międzynarodowych możliwe są studia w Szwecji po angielsku, nie ma natomiast kierunków prowadzonych w języku polskim. Studia w Szwecji bez uzyskanej matury nie są możliwe; zaś osoby, które wyemigrowały do Szwecji mogą skorzystać z instytucji Komvux – szkół dla dorosłych – ukończenie których daje dostęp do szkolnictwa wyższego.

Na krajobraz uczelni w Szwecji składa się 39 uniwersytetów i kilkanaście koledzy uniwersyteckich (tzw. Högskolan, działające na takiej samej zasadzie jak klasyczne uniwersytety). Większość z nich jest publiczna – nieznaczna część to uczelnie prywatne, przy czym z punktu widzenia czesnego zwykle nie ma to znaczenia, bo i te prywatne często są subsydiowane przez państwo, co dla studentów z Polski oznacza, że nie płacą za studia. Charakterystyczną cechą szwedzkich uczelni są równe standardy nauczania i dostępu do zaplecza naukowo-badawczego, co związane jest ze ścisłą współpracą uczelni z firmami z danych branż oraz z hojnym finansowaniem edukacji przez państwo. Co z tego dla nas wynika? Między innymi to, że rankingi, tak popularne w Polsce, nie powinny odgrywać roli przy wyborze uczelni, a często uniwersytety mniej rozpoznawalne będą cechowały się tak samo wysoką jakością edukacji.

Najbardziej znane uczelnie w Szwecji to Uppsala University oraz Lund University, jedne z najstarszych uniwersytetów w Skandynawii. Często wybierane są również studia w Malmö, Göteborgu, Karolinska Institutet czy studia techniczne na KTH Royal Institute of Technology albo Chalmers University of Technology. Warto jednak rozważyć również studia na mniej znanych uczelniach, gdzie jakość edukacji jest równie wysoka, a z powodu mniejszej popularności stosunkowo łatwiej się na nie dostać. Wszystko zależy też od tego, czy rozważamy studia licencjackie, czy magisterskie – oferta kierunków magisterskich jest znaczenie szersza, dlatego może się zdarzyć, że na danej uczelni nie znajdziemy zbyt wielu licencjatów, za to bardzo dużo magisterek. Wybór uczelni na licencjat nie determinuje wyboru uczelni na magistra – zawsze możemy uczelnię zmienić według własnych upodobań.

Ile kosztują studia w Szwecji? Czy studia w Szwecji w ogóle są płatne? Odpowiedź na te pytania jest prosta: studenci szwedzcy oraz pochodzący z krajów UE/EOG nie muszą płacić czesnego, a zatem studia w Szwecji dla Polaków są bezpłatne (zarówno na uczelniach publicznych, jak i prywatnych). Czesne płacą jedynie obywatele tzw. krajów trzecich, czyli spoza UE/EOG. Należy przy tym temacie poruszyć jedną istotną kwestię – ponieważ nie musimy opłacać czesnego, stypendia na studia w Szwecji będą dla nas bardzo słabo dostępne. Nie ma oczywiście jednej uniwersalnej reguły, ale co do zasady większość stypendiów będzie otwarta jedynie dla obywateli państw trzecich, którzy muszą płacić czesne. Czy uczelnia oferuje stypendia dla studentów z UE/EOG – to trzeba sprawdzać oddzielnie na stronach poszczególnych uczelni.

Jakie są wymagania, aby dostać się na studia do Szwecji? Wymagania na studia do Szwecji można podzielić na dwie grupy – ogólne i szczegółowe. Ogólne, najprościej rzecz ujmując, dotyczą naszych kwalifikacji, czyli na studia licencjackie potrzebujemy świadectwa dojrzałości oraz ukończenia LO (lub matury w systemie IB lub jakimkolwiek innym równoważnym systemie, np. matura brytyjska lub francuska), a na magisterskie – tytułu licencjata lub równoważnego. Co ważne, szansę na dostanie się na studia licencjackie w Szwecji będziemy mieli w zasadzie tylko, aplikując z już posiadanymi kwalifikacjami, co wynika z konstrukcji całego procesu i dat publikacji wyników – aplikowanie w trakcie roku maturalnego (co jest możliwe np. w Holandii) nie przekreśla całkowicie naszych szans, ale bardzo je zmniejsza – szerzej o tym w zakładce poświęconej aplikacji na studia do Szwecji. Ze studiami magisterskimi jest inaczej – często możemy aplikować, będąc na 3. roku licencjatu.

Wymagania szczegółowe to wymagania poszczególnych kierunków studiów. Najczęściej realizowane są przez nas poprzez (na licencjat): 1) wybór określonych przedmiotów na maturze (szczególnie na poziomie rozszerzonym) lub 2) faktu uczenia się danego przedmiotu w liceum – czyli np. na studia biznesowe powinniśmy rozszerzyć matematykę, a na kierunki techniczne – matematykę i fizykę. W przypadku studiów magisterskich kluczowe ukończenie kierunku związanego z magisterką, na którą chcielibyśmy pójść. Spełnienie tych wymagań możemy, a nieraz musimy poprzeć zdaniem odpowiednich testów kompetencji, np. GMAT lub GRE. Wszystkie te informacje znajdziemy w kryteriach przyjęcia na poszczególne kierunki. Studia w Szwecji po angielsku wiążą się z ostatnim elementem wymagań – poświadczeniem naszych umiejętności posługiwania się językiem angielskim. Najczęstszym sposobem jest podejście do egzaminu certyfikacyjnego, np. IELTS, ale możliwe jest spełnienie tego kryterium poprzez uzyskanie odpowiedniego wyniku na maturze rozszerzonej z angielskiego (w przypadku licencjatów). Matura IB lub studia licencjackie w całości odbyte po angielsku zwalniają z obowiązku zaświadczania o swoim poziomie języka angielskiego.

Studia w Szwecji po angielsku cechuje dość typowa dla krajów nordyckich struktura: stosunkowo niewielka liczba licencjatów, bardzo duża liczba magistrów (około tysiąca!). Szwecja oferuje jednak zdecydowanie najwięcej studiów licencjackich po angielsku ze wszystkich krajów Europy Północnej. Oferta jest bardzo zróżnicowana.

Studia licencjackie w Szwecji to kierunki z zakresu biznesu, zarządzania, marketingu, nauk polityczno-społecznych, studia techniczno-informatyczne, związane z turystyką czy różnego rodzaju studia artystyczne. Popularne są również studia interdyscyplinarne łączące różne dziedziny naukowe, np. ekotechnologia czy z zakresu zrównoważonego rozwoju. Znane są też studia medyczne w Szwecji po angielsku – trzeba jednak zaznaczyć, że nie znajdziemy tam kierunku medycyna, a jedynie biomedycyna (na kilku uczelniach) – studia te nie dają nam uprawnień do wykonywania zawodu lekarza. Znajdziemy również studia z architektury.

Studia magisterskie w Szwecji to oferta tak szeroka, że trudno objąć ją tym jednym artykułem. Co do zasady znajdziemy tam ogrom różnych dziedzin naukowych, w tym także tych, których nie znajdziemy na licencjacie, jak farmacja czy psychologia. Na poziomie magistra możemy również odbyć w Szwecji studia prawnicze (prawo UE lub międzynarodowe).

Studia doktoranckie w Szwecji są niejako automatycznie powiązane z pracą – doktorant w Szwecji to najczęściej jednocześnie pracownik uczelni. Aby zapoznać się z aktualną ofertą studiów doktoranckich (PhD) na szwedzkich uczelniach, najlepiej sprawdzać na bieżąco strony uniwersytetów.

Studia podyplomowe w Szwecji nie są spotykanym rozwiązaniem, choć filozofia lifelong learning jest popularna – oznacza to najczęściej, że osoba chcąca się dokształcić lub przebranżowić, rozpoczyna nowe, regularne studia. Mniejsza liczba godzin spędzanych na uczelni (np. w porównaniu do Polski) pozwala łączyć takie studia z pracą.

Medycyna w Szwecji – co proponują nam szwedzkie uniwersytety? Otóż na poziomie licencjatu nie znajdziemy studiów medycznych uprawniających nas do uzyskania prawa do wykonywania zawodu lekarza. Alternatywą są studia biomedyczne, wykładane na kilku uczelniach. Większą szansę odbycia studiów medycznych znajdziemy na poziomie magisterskim, choć oferta rokrocznie się zmienia i kierunki nie zawsze będą faktycznie powiązane z istotą medycyny. Studia stomatologiczne w Szwecji po angielsku nie są obecnie możliwe, farmacja zaś – owszem, ale jedynie na poziomie magisterskim.

Prawo w Szwecji w języku angielskim możemy studiować jedynie na studiach magisterskich, przy czym trzeba zaznaczyć, że będzie to zwykle prawo unijne, międzynarodowe publiczne lub międzynarodowe sektorowe (np. środowiskowe, biznesowe, podatkowe), a nie prawo szwedzkie. Malmö University oferuje na licencjacie kierunek prawa człowieka, nie daje on jednak tytułu Bachlor of Laws, a Bachelor of Arts, co ma niemałe znaczenie w przypadku chęci kontynuowania studiów prawniczych na studiach magisterskich.

Aplikacja na studia do Szwecji wiąże się z przesłaniem odpowiednich dokumentów w odpowiednich terminach poprzez ogólnokrajowy portal aplikacyjny. Niektóre uczelnie prywatne umożliwiają aplikowanie również bezpośrednio, z pominięciem portalu aplikacyjnego. Pierwsza tura aplikacji, dotycząca studentów międzynarodowych, trwa od 15 października do 15 stycznia (roku poprzedzającego rok akademicki, od którego chcemy rozpocząć studiowanie), a następnie wyniki (oferty warunkowe) publikowane są na przełomie marca i kwietnia. (Druga tura aplikacji dotyczy studentów szwedzkich i odbywa się później). Co ważne, w Szwecji możemy wybrać maksymalnie osiem kierunków licencjackich albo cztery magisterskie, a następnie musimy ustalić ich kolejność pod kątem tego, na który kierunek chcielibyśmy dostać się najbardziej. W odpowiednim terminie otrzymamy bowiem ofertę na kierunek zgodnie z naszym rankingiem – przykładowo, jeśli nie udało nam się dostać na kierunek 1. i 2., dostaniemy ofertę na 3. i nie możemy wybrać np. 4. lub dalszego z listy.

Biorąc pod uwagę wszystkie możliwości, jakie dają studia w Szwecji, co najbardziej cenią sobie studenci?

• Nowoczesna i przemyślana edukacja stawiająca na praktykę – uczelnie nie tylko oferują wysoką jakość edukacji, ale szeroko współpracują z firmami z różnych dziedzin pod kątem tego, jakie umiejętności powinien mieć wykwalifikowany absolwent, aby spełnić wymagania dzisiejszego rynku pracy
• Doskonałe zaplecze techniczne i merytoryczne – wyżej wspomniana współpraca skutkuje też wysoką jakością zaplecza uczelni, dzięki czemu studiujemy w komfortowych warunkach, co sprzyja zdobywaniu wiedzy i umiejętności
• Bezpłatne studia – brak opłat za studia to obok jakości edukacji jeden z głównych powodów wybierania szwedzkich uczelni
• Różnorodność i otwartość – studia w Szwecji wiążą się z dużym umiędzynarodowieniem – będziemy studiowali z ludźmi z wielu różnych krajów, co korzystnie wpływa na poznawanie różnych kultur i możliwości dialogu społecznego
• Studia a praca w Szwecji, czyli możliwości rozwoju dalszej kariery – uczelnie dostosowują swoje programy studiów pod wymagania dzisiejszego rynku pracy, a sama Szwecja jest jednym z europejskich liderów, jeśli chodzi o tworzące się start-upy, a firmy bardzo intensywnie poszukują wykwalifikowanych pracowników w różnych dziedzinach
• Kultura pracy – w Szwecji niezwykle mocno podkreśla się, jak ważny jest balans między życiem zawodowym a osobistym, niezależnie od tego, czy studiujemy, czy pracujemy. Dlatego jesteśmy zachęcani do realizowania swoich pasji oraz spędzania czasu z bliskimi, czego wyrazem jest słynna koncepcja fika – najprościej rzecz ujmując, przerwy kawowej

Ze względu na bardzo dobrą znajomość angielskiego wśród Szwedów, język szwedzki nie będzie nam potrzebny do studiowania ani nawet do codziennego funkcjonowania, czemu sprzyja otwartość Szwedów na cudzoziemców – większość potrzebnych nam informacji, których wyszukujemy, znajdziemy również w angielskiej wersji językowej. Szwedzkie uniwersytety oferują prawie 90 różnych kierunków po angielsku na poziomie licencjatu i nawet około 1000 na poziomie magisterskim – jest w czym wybierać!

Przeczytałeś artykuł i chcesz aplikować na studia w Szwecji? Sprawdź naszą zakładkę FAQ.

Masz jakieś pytania co do aplikacji?

EduCat pomoże Ci w procesie aplikacji na studia za granicą. Nasi mentorzy wspierają uczniów na różnych etapach przygotowania do aplikacji – niezależnie od tego, czy potrzebujesz pomocy z systemem aplikacyjnym, listem motywacyjnym, sprawami organizacyjnymi przed wyjazdem na studia czy całym procesem od początku do końca. Z całego wsparcia możesz skorzystać w jednym miejscu – na platformie EduCat.

Napisz do nas, a my postaramy się odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania i pomóc Ci rozpocząć przygotowania do studiów za granicą.